بومی سازی روش dgt در ایران و کاربرد آن در اندازه گیری میزان فسفر آب و خاک

فسفر، بعد از نیتروژن، مهم ترین عامل محدودکنندة تولیدات کشاورزی در جهان است. روش‏های مختلفی برای ارزیابی مقدار فسفر در آب و خاک وجود دارد. یکی از شیوه‏های جدید در این زمینه روش شیب پخش در غشای نازک (dgt) است. این روش بر پایة انتقال یون‏ها یا عناصر به صورت پخشیدگی از لایة پخش و جذب آن‏ها در لایة جاذب عمل می‏کند. در ساخت ژل‏های مورد نیاز در روش dgt، به طور معمول، از مواد انحصاری و دارای حق ثبت استفاده می شود. در این بررسی از ژل آکریلامید ـ آلیل آگاروز به منزلة لایة پخش و فری هیدرات در ژل آکریلامید ـ آلیل آگاروز به منزلة لایة جاذب در dgt استفاده شد و اثر این ماده در ضریب پخشیدگی یون فسفر در ژل پخش، واکنش‏پذیری ژل پخش، سینتیک واجذب فسفر از ژل جاذب، راندمان استحصال فسفر از ژل جاذب، و عملکرد  dgtدر آب و خاک بررسی شد. نتایج نشان داد ضریب پخشیدگی یون فسفر در این ژل با 3/0 درصد از آلیل آگاروز در دمای 25 درجة سلسیوس  cm2/s6-10×2/8 بود و با افزایش غلظت آلیل ـ آگاروز کاهش یافت. در این تحقیق راندمان استحصال فسفر از ژل جاذب با 10 میلی‏لیتر اسید سولفوریک 15/0 مولار تقریباً 100 درصد بود. همچنین مقدار فسفر اندازه‏گیری شده با روش dgt همبستگی خطی نزدیکی با مقدار فسفر موجود در محلول (**98/0r=) داشت. در این تحقیق همبستگی بسیار خوبی بین مقدار فسفر اندازه گیری شده با روش dgt و فسفر قابل جذب در سه خاک آهکی مورد مطالعه (**99/0=r) وجود داشت که نشان می دهد ممکن است روش dgt جانشینی مناسب برای اندازه گیری سریع فسفر قابل جذب در خاک‏های آهکی باشد.